Het is maarliefst 4,5 uur(!) lopen naar het dorp aan de rivier. Het dorp waar wij 2 dagen eerder al de boot hebben gewisseld. Zonder te rusten, laat staan even stil staan, sterker nog we lopen in een mars tempo die ik net kan bijhouden. (Carlos is rond de 53!)

Daar kopen wij bananen zonder geld.

Wat wij al verwachten komt uit, er is geen nieuwe motor. Pera bokado (wacht even) zegt de man die het hele eind met een kruiwagen heeft gesjouwd.

Dat zijn wij niet van plan.
Dus wij gaan samen met iemand die wij onderweg hebben ontmoet, en ook naar Catio moet, de rivier over.
Staand(!),balancerendmet 6 man in een kleine topzwarekano. Omdat het laag water word stroom het redelijk en moeten wij door de blubber de oever af en op. Er zijn wel takken in de blubber gelegt om op te lopen dus we zakken tot onze enkels weg in plaats van tot onze knieen.
De kano kost 200 CFA maar wij hebben geen geld.

Dan lopen wij weer zeker 1,5 uur. Nu voornamelijk over rijstvelden.

Ik heb in middels 2 grote blaren. En mijn voeten doen overal zeer. Ik heb 3 wondjes die aan het ontsteken zijn. En zie al lang de lol van de tocht niet meer in. Ik wil maar 1 ding. Aankomen in Catio.

Carlos houd mij op de been, zal nooit vergeten dat als ik dan even kon zitten voor het instappen in de kano. En ik mijn voeten waste zodat de wondjes en blaren zichtbaar werden, en ik flink zuchten. hij mij vroeg; bu pé tenne probleme? (hebben je voeten problemen?), Problemen mangadel (overal problemen) zij ik dan. Keek hij mij aan, en hadden wij direct oog contact, na een kleine stilte zei hij: Mouto beng!(mooi zo!) Met opgeheven enthousiaste stem. En dan lachte ik weer. Als iemand dan raar keek zei ik gewoon problema teng, met een lag en opgestoken duim.

2 uur later,

Als we weer bij een rivier komen voor de 3e keer een oversteek maken met een kano, zie ik in de verte.. mijn auto!
De kennis van Carlos staat er sinds ochtends te wachten.
De aankomst is een verlichting en ik ga dan ook niet agter het stuur zitten maar ga agter in de auto liggen.
Bij het huis geven wij de best man 2000 CFA voor het geval de kano eigenaren en bananen vrouw langskomen. De rest is voor het letten op mijn auto.
Hij heeft mijn auto zelfs schoongemaakt (of laten doen) Wij krijgen dan weer 8 grapefrutes mee en rijden naar het hotel. Daar mogen wij douchen.
Ik wil mijn telefoon opladen maar Carlos wil liever door naar Buba. Dus wij rijden snel terug naar Buba.
Het oorspronkelijke plan was om ook nog naar Bolama te gaan.

Bolama

Bolama is de oude hoofdstad van Guinee. Al vanaf 1832 word het bezet door Engelsen. Na hun vertrek zijn daar in 1943 de Portugezen gekomen. Bijden hebben een groot vermogen gepompt in de vele mooie gebouwen die het Eiland heeft gekend.

In Buba gaan Carlos en ik wat eten bij een restaurantje. Voor 2000CFA 4,5 euro hebben wij 2 borden met eten (rijst, saus en barracuda) en nog een bord met 2 visjes. Met een biertje en een blikje Cola.

Dan hebben wij de keuze, of de telefoon opladen en naar het hotel, of toch nog naar Bolama.

Dus wij stappen in de auto en zetten koers naar Bolama.
De weg is de eerste 10 Km redelijk en met 70 Km/h lijkt het een beetje op rally rijden.
Later word het weer hobbelen en sporen zoeken. Na zoon 3 uur komen wij aan bij de oceaan.
Het laatste huis voor de oever kent Carlos. Ook de eigenaar en daar mogen wij de auto parkeren. Onder weg naar de oever komen wij een man tegen die een motor kano heeft. Voor 2000 CFA vaart hij ons heen en weer.

Wij kijken 2 uur rond op het eiland. Naar de prachtige ruines, immens grote gebouwen die een glorieus verleden verbergen. Van Engelse staal constructies tot zwaar betonnen gebouwen. Allen vergroeid met de natuur.
Bolama heeft vandaag minder inwoners dan huizen. en meervleermuizendan huizen. Het eiland is zelfs als wij er overdag rond 6 uur lopen ondergedompeld in het gekrijs van mangoetendvleermuis.

Carlos weet waar het generator huis staat, hij is een paar keer op het eiland geweest voor een water project van Nederlanders om de water pomp op het eiland te repareren. (Calos is een van de zeldzame personen inGuineedie vaak buiten zijn leefgebied is geweest)Het generator huis is sinds de bouw in 1830 altijd als generator huis gebruikt. Het zit op slot maar er rent al een kind het dorp in om de man met de sleutel te halen. Buiten zien wij een wel erg grote zuiger onder een auto wrak. Ook zien wij een soort bakken. Water bakken.

Als de poort dan open gaat, staat er een goede generator die volgens de sleutel eigenaar ook nog werkt, alleen geendiesel in de tankheeft. Al 4 jaar niet.
En dan valt mij buiten de vleermuizen opeens een gedaante in een hoek van het gebouw op.
Het is een stoom machine! Een stoom generator! Daar was de zuiger van, die wij zagen buiten. Het is een verdieping hoge 2 cilinder. Wat een machtige machine moet dat zijn, die zou ik graag eens horen lopen. Natuurlijk werkt die niet meer. Maar hoe zoon groot blok staal ooit op dit eiland is terechtgekomen, doet mijn vermoeden van een glorieuze verleden, alleen maar versterken. Boten, Schippers, bakens, haven, kranen, vrachtwagens, touwen, slaven en blanken.

Hier is goed te zien wat de onafhankelijk betekend, rust. Maar geen welvaart. Door het wegtrekken van de Portugezen is het hele land weer terug gegaan naar voor diens overnamen. Op wat chineese import spullen na.

Het gekken daaraan is dat alle Guineers wel zeggen dat ze een modern Guinee willen. Maar ze het dus zelf niet doen. juist omgekeerd, de oude gebouwen zijn op te knappen, maar de inwoners leven in zelfgemaakte (nog eenvoudigere) huisjes.

Wij gaan dan snel weer terug naar het vaste land, en er zitten opeens 4 anderen in onze kano, maar wij gaan terug als wij aankomen. Het is maar een kort stuk van 10 minuten. Erg mooi met de ondergaande zon. Dan rijden wij snel terug naar Buba, om de telefoon op te laden. na 1,5 uur in het donker te hebben gereden, is de dag dan eindelijk ten einde!

In mijn vermoeidheid vergeet ik te bellen dat ik wel ben aangekomen. Sorry nog daarvoor.

De volgende dag gaan wij dan terug naar Gabú. Eerst Rustig, lekker uitslapen en wakker worden, warm brood eten. En vamusch(gaan).
In Bambedinga, de splitsing tussen Bissau en Gabú neem ik afscheid van Carlos. En splitsen onze wegen. De hele weg ben ik aan het terug denken aan de trip.
In Gabú heeft het niet stil gestaan. Kabel is opgegraven, transformator verplaatst, meters zijn verkocht. Maar ik ga eerst douchen en even liggen.
Met de gedachten 'Gusta de problem', verlang ik toch naar huis. Thuis, Arnhem, werk, kou, school, en bovenal Familie, vrienden, collega's en Lilian

Groet Janneman